یک آمریکا؛ دو ملت

ریچارد هاس رئیس شورای روابط خارجی سنای آمریکا و نظریه پرداز روابط بین‌الملل در تازه‌ترین تحلیل خود نوشت:

در یک روی سکه، ایالات متحده آمریکا، دمکراسی پویایی باقی می ماند؛ مشارکت در انتخابات برغم محدودیت های فیزیکی ناشی از کووید19، بالا بود. خشونت در پایین ترین حد خود قرار داشت و اعلام پیروزی عصر سه شنبه دونالد ترامپ هم چندان خریداری نداشت و همینطور درخواست هایش برای توقف شمارش آراء شنیده نشد. با اینحال آنچه نگران کننده است، اینکه سپهر انتخاباتی آمریکا، عمیقا دچار شکاف می ماند.

می شود گفت که کلان رای هر دو نامزد، یکسان بود و جای شگفتی نیست که احتمالا به شکل گیری شکاف حاکمیتی بیانجامد. اگر روندهای کنونی ادامه یابد، دمکرات ها مجلس نمایندگان را خواهند داشت و جمهوریخواهان سنا را. دولت به یک حزب، و قانونگذاری تقریبا به حزب دیگر واگذار می شود. هیچ پیروزی یکپارچه ای در کار نبود. ترامپ هم پنج میلیون رای بیش از 2016 به دست آورد یعنی دومین رایی که هر رییس جمهوری در تاریخ آمریکا به دست آورده و بیش از هر رایی که یک رییس جمهور پیروز در گذشته به دست آورده است.

آنچه در اینجا بویژه قابل توجه است اینکه، چنین میزانی از مشارکت و نتایج آن، زمانی به دست آمد که آمار ابتلای روزانه به کووید19 به بالاترین رکورد خود یعنی صدهزار رسید و در یک روز بیش از هزار نفر قربانی گرفت؛ یعنی درست در لحظاتی که سوء مدیریت همه گیری توسط این دولت، وخیم ترین چهره خود را نشان داد، تقریبا نیمی از افرادی که حق رای داشتند، به ترامپ رای دادند.

بنابراین، ترامپ همچنان یک صدای قوی خواهد بود بویژه اگر او جلوی چشم مردم باقی بماند (که احتمالا همین گونه است). وی چهارسال دیگر، نفوذ قابل ملاحظه ای در انتخاب نامزد جمهوریخواهان خواهد داشت. اکنون، حزب جمهوریخواه، جایگاه نیرومندتری در قیاس با زمان جرج دابلیو بوش یا رونالد ریگان خواهد داشت و ترامپیزم- که همان پوپولیزم (عوامگرایی) روز آمریکاست- یک نیروی پرقدرت باقی خواهد ماند.

درست است که ادعاهای ترامپ درباره تقلب در انتخابات، چندان جدی گرفته نشد اما بسیاری از طرفدارانش، مشروعیت ریاست جمهوری جو بایدن را نخواهند پذیرفت. بسیار محتمل است که ترامپ هرگز به پیروزی بایدن اذعان نخواهد کرد چه رسد به اینکه در مراسم سوگند او شرکت کند. به قول ویل روجرز، ترامپ هرگز با یک عرف و نُرم روبرو نشد مگر آنکه آن را شکست.

مردم آمریکا به شکل فزاینده ای در جهان های جداگانه زندگی می کنند. آنها خود را در جوامع و مناطقی که مردمانش دیدگاههای مشابه دارند، جا داده اند. هر یک از این جهان ها، تلویزیون کابلی خودشان را تماشا می کنند، ایستگاههای رادیویی و برنامه های خودشان را می شنوند و وبسایت های خودشان را می خوانند. در این شرایط، نبود یک برنامه درسی و آموزش اجتماعی ملی، این گروه بندی ها را در گذر نسل ها تسهیل می کند.

آنچه البته قابل توجه است اینکه شکاف درونی این کشور، تا حد زیادی حول محور اقتصادی نیست. مردمانی از همه طبقات اقتصادی جامعه به هر دو نامزد رای دادند و همانگونه که بسیاری پیش بینی کرده بودند، الگوهای جمعیتی، جنسیت و نژاد در این رای گیری، وضعیتی یک طرفه نداشتند. سطح دانش‌اموختگی، به روشنی یک شاخص در گرایش سیاسی است همانگونه که جغرافیا اینگونه است؛ رای جمهوریخواهان به احتمال بیشتر، از حومه ها و مناطق روستایی می آید و دمکرات ها هم رای مناطق شهری را دارند. بنابراین، عاملِ فرهنگ، بیشترین نقش را در سیاست آمریکا دارد. این در حالی است که به نظر می رسد، مسائل سیاست خارجی، نقش چندانی در کارزارهای انتخاباتی ندارد.

در چنین پس زمینه ای است که دشوار بتوان برای یک دگرش مهم در چگونگی انتخاب رییس جمهوری یا کارکرد دولت، حمایت لازم را بسیج کرد. اوضاع امروز ایالات متحده آمریکا، بسیار شبیه حال و روز شورای امنیت است. بسیاری توافق دارند که سامانه کنونی این شورا، عمیقا ناقص است و جهان را نمایندگی نمی کند اما امکان دستیابی به توافقی بر سر اصلاح آن هم وجود ندارد چرا که هرگونه اصلاحی به سود برخی و به زیان برخی دیگر است.

این وضعیت، کار حاکمیت و مدیریت کشور را دشوار می کند. در اینجا نقش رهبر جمهوریخواهان سنا و همکاری او با جو بایدن نقشی کارساز خواهد داشت و بایدن برای این کار باید امتیاز بدهد، چیزی که با مقاومت اعضای ایدئولوژیک حزب دمکرات روبرو می شود.

بیشتر بخوانید:

• گفتگوی تلفنی رهبران کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس با جو بایدن
• حدود ۸۰ درصد از آمریکایی‌ها بایدن را “برنده” انتخابات می‌دانند
• تا قبل از روی کار آمدن بایدن چه باید کرد؟