این روزها هرچند صدای منتقدان بر سر دولت و محمد جواد ظریف بلند است و فرصت را برای تسویه حساب های سیاسی مغتنم شمرده اند اما نکته قابل توجه سکوت اعضای فراکسیون مستقلین و گاه همراهی آنان با منتقدان است.
نیلوفر مولایی: «راهنمای چپ می‌زنند، به راست می‌پیچند»؛ مخاطب این جمله را می توان رفتار این چندماه اخیر اعضای فراکسیون مستقلین در مجلس دوازدهم دانست. همان ها که در کنار مسعود پزشکیان فراکسیون مستقلین را تشکیل دادند و حتی دوشادوش او در ایام رقابت های انتخاباتی تلاش کردند تا بتواند به مسند ریاست قوه مجریه تکیه بزند، اما حال در روزهایی که هنوز عمر دولت پزشکیان به ۶ ماه هم نرسیده، به نظر می رسد مسیر برخی از این رفقای دیروز از رئیس جمهور و دولتش درحال جدا شدن است.
مجلسی که یکدست نشد
هفتم خرداد ماه وقتی مجلس دوازدهم آغاز به کار کرد؛ تفاوت هایی با مجلس یازدهم یکدست اصولگرا داشت. مجلسی که با وجود سخت گیری ها و ردصلاحیت های گسترده اعتدالیون و اصلاح طلبان توسط شورای نگهبان، از چند گرایش سیاسی تشکیل شد. برهمین اساس هم در مجلس دوازدهم، هیچ کدام از فراکسیون های سیاسی، اکثریت را در اختیار ندارند.
با این وجود اما حضور ۱۰۰ نفر از چهره های اصلاح طلب و مستقل در بهارستان حکایت از آن داشت که این طیف بتوانند در بزنگاه های مهم، ترمز تصمیمات جنجالی تندروهای مجلس بکشند و به یاری دولت بیایند. همانند اتفاقی که در زمان انتخابات هیأت رئیسه مجلس رخ داد و با بازیگردانی لیدرهای فراکسیون مستقلین و ائتلاف آنان با یاران قالیباف، کرسی ریاست به محمدباقر قالیباف رسید. اما این روزها، به نظر می رسد برخی یاران و رفقای دیروز درحال جدا کردن خط خود از دولت هستند و بعضی از اعضای فراکسیون مستقلین به جرگه منتقدان دولت پیوسته اند.
ردپای مستقلین در صف مخالفت ها با ظریف در مجلس
از همان روزهای ابتدایی انتصاب ظریف به عنوان معاون راهبردی رئیس جمهوری، مخالفان و منتقدان او با تکیه بر قانون مشاغل حساس، خواستار برکناری او بودند و حتی زمانی که پزشکیان لایحه اصلاحیه این قانون جنجالی را به بهارستان آورد، مجلسی ها با یک فوریت این لایحه مخالفت کردند تا مشخص شود مشکل آنان حضور ظریف در دولت است نه قانون.
این روزها نیز در پی مصاحبه ظریف با فرید زکریا در حاشیه اجلاسیه داووس، هرچند صدای منتقدان بر سر دولت و محمد جواد ظریف بلند است و فرصت را برای تسویه حساب های سیاسی مغتنم شمرده اند اما نکته قابل توجه سکوت اعضای فراکسیون مستقلین و گاه همراهی آنان با منتقدان است.
خاصه آنکه در جلسه علنی روز یکشنبه، ۷ بهمن ماه و زمانی که تریبون تندروها یکی پس از دیگری روشن شده و ظریف را آماج حملات و اتهامات خود قرار می دادند، فردی از اعضای مستقلین به دفاع از ظریف برنخواست. حتی مصطفی پوردهقان، نماینده اردکان و از اعضای فراکسیون مستقلین در گفت و گویی با خبرگزاری خبرآنلاین، خبر داد که امضای اعضای این فراکسیون در نامه نمایندگان مجلس به رئیس قوه قضائیه درباره قانون مشاغل حساس وجود دارد.
احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه و از چهره های مستقل مجلس نیز، درباره لایحه اصلاحیه قانون مشاغل حساس گفته بود: «چنین لایحه ای مطلوب واقع می شود که ظریف از سمت فعلی خود کناره گیری کند چراکه این قانون شامل حال او می شود، در غیر این صورت مشکل همچنان باقی خواهد ماند.»
موافقت مستقلین با استیضاح ها
فارغ از ماجرای ظریف، درخواست استیضاح برخی وزرا از جمله عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد حتی اعتراض محمدباقر قالیباف را هم بلند کرد و این اقدامات را در شرایط بحرانی کشور نمایشی و سیاسی دانست. اما نمایندگان خواهان استیضاح که بیشتر هم از طیف تندرو و یاران سعید جلیلی در مجلس هستند، از درخواست خود برای استیضاح وزیر کوتاه نیامدند. اما در میان نمایندگان خواهان استیضاح می توان ردپایی هم از برخی از اعضای فراکسیون مستقلین دید.
خاصه آنکه، احمد فاطمی، عضو فراکسیون مستقلین، در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره پشت صحنه استیضاح زودهنگام وزرای دولت پزشکیان، گفته بود: «معتقدم اگر این سیاست ها اصلاح نشوند و تصمیمات عاجل گرفته نشود، بنده از کسانی هستم که در مورد استیضاح و استفاده از ابزارهای نظارتی کوتاه نخواهم آمد. من هشدار می دهم و اعلام می کنم به عنوان عضوی از فراکسیون مستقلین که در مجلس منافع مردم برای ما مهم است. ما باید سیاست مهار تورم و گرانی ارز را دنبال کنیم، بنابراین در این خصوص کوتاه نمی آییم و از همه ابزارها استفاده می کنیم. البته این مسئله را سیاسی و جناحی نخواهیم کرد چراکه منافع مردم بسیار اهمیت دارد و از این جهت ما نسبت به سیاست حذف ارز نیمایی که بدون برنامه و مشورت های لازم صورت گرفته، انتقاد جدی داریم.»
فراکسیون مستقلین راه فراکسیون امید را خواهد رفت؟
«نه به آن تب تند حمایت و نه به این سردی روابط»؛ ماجرای قهر و آشتی‌های اصلاح‌طلبان و مستقلین با دولت همسو با خود، حکایت تازه ای نیست و این اتفاق پیش از این در مجلس دهم نیز تجربه شده بود. فراکسیون امید در مجلس دهم به لیدری محمدرضا عارف گرچه تصور می شد فراکسیونی همراه با دولت وقت باشد اما تحرکات برخی اعضای این فراکسیون و مشخصا لیدر این فراکسیون نشان داد که آنها چندان هم همسو با دولت نیستند، آنچنان که گاهی روحانی تهدید به استیضاح وزرایش نیز می شد.
اقدامات اخیر فراکسیون مستقلین چه در سکوت کردن مقابل حملات به معاون رئیس جمهور چه در همراهی کردن با برخی استیضاح ها نیز حکایت از آن دارد که فارغ از نقش نظارتی مجلس، برخی نمایندگان مستقل درحال جدا کردن خط و ربط خود از پزشکیان و دولتش هستند.
برخی نیز این احتمال را مطرح می کنند که نمایندگان فراکسیون مستقلین نمی خواهند با حمایت از ظریف و موضع گیری های تند علیه مخالفان دولت، شانس خود را برای تایید صلاحیت دوباره از بین ببرند، چه آنکه برخی مخالفان ظریف در نهادهای نظارتی نیز نفوذ دارند.
