مدارس اصفهان معلق در بحران «فرونشست»

این پدیده خطرناک، منجر به آسیب‌های قابل توجهی به ۴۰ مدرسه در شهرستان‌های برخوار، شاهین‌شهر و نواحی ۴ و ۵ کلان‌شهر اصفهان شده است که این آسیب‌ها شامل ترک‌های ساختاری و تغییرات در زیرساخت‌های بنا می‌شود.

در استان اصفهان، بیش از ۳۷۰ هزار دانش‌آموز در مقاطع مختلف تحصیلی مشغول به تحصیل هستند، با آسیب به ۴۰ مدرسه، بیش از ۱۰ هزار دانش‌آموز به طور مستقیم تحت تأثیر این بحران قرار گرفته‌اند.

این تعداد دانش‌آموزان در مناطقی که مدارس آسیب‌دیده قرار دارند، با مشکلات جدی در دسترسی به آموزش و ادامه تحصیل روبه‌رو هستند.

مدارس آسیب‌دیده به دلیل فرونشست زمین، با مشکلاتی نظیر ترک‌های عمیق در دیوارها، تغییرات در ساختار بنا و افت کیفیت زیرساخت‌ها مواجه شده‌اند.

این مشکلات به‌ویژه در مدارس قدیمی‌تر، که به دلیل کمبود منابع برای تعمیر و نگهداری آسیب‌پذیرتر هستند، به شدت محسوس است.

محمدرضا ابراهیمی، مدیرکل آموزش و پرورش استان اصفهان، به کمبود بودجه برای ترمیم و بازسازی مدارس آسیب‌دیده اشاره کرده است. اعتبارات تخصیص‌یافته هنوز به‌طور کامل عملیاتی نشده است و این موضوع باعث تأخیر در پروژه‌های تعمیر و بازسازی شده است.

در حال حاضر، دولت به استفاده از ظرفیت خیرین و مولدسازی به‌عنوان راهکار‌هایی برای تأمین منابع مالی متکی شده است. مولدسازی، که به معنای تجاری‌سازی خدمات عمومی و استفاده از ظرفیت‌های خصوصی برای تأمین هزینه‌های خدمات اجتماعی است، ممکن است به کاهش بار مالی دولت کمک کند، اما این روش می‌تواند به افزایش فشار بر خیرین و نهاد‌های خصوصی و ایجاد نابرابری‌های جدید منجر شود.

در حالی که مولدسازی می‌تواند به تأمین منابع مالی کمک کند، مشکلاتی نظیر کاهش کیفیت خدمات عمومی و نابرابری‌های جدید نیز ممکن است به وجود آید. وابستگی به خیرین به‌طور مداوم نمی‌تواند به‌عنوان راه‌حلی پایدار برای تأمین مالی پروژه‌های عمومی در نظر گرفته شود.

به گفته سعید حسینی، استاد مهندسی عمران و متخصص در مدیریت منابع آب، فرونشست زمین به‌ویژه در مناطق شهری می‌تواند به شکل‌گیری ترک‌ها و آسیب‌های ساختاری در بنا‌های عمومی منجر شود. این پدیده در استان اصفهان به دلیل برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و همچنین مدیریت نامناسب منابع آبی تشدید شده است.

از طرف دیگر، ناصر زارع، متخصص در حوزه مدیریت بحران، معتقد است: در مواجهه با بحران‌های ناشی از فرونشست، علاوه بر تأمین منابع مالی و فنی، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و مداوم برای کاهش آسیب‌های احتمالی بسیار حائز اهمیت است. استفاده از روش‌های نوین در پایش و پیش‌بینی تغییرات ساختاری می‌تواند به کاهش آسیب‌های ناشی از فرونشست کمک کند.

وی تاکید می‌کند: برای حل بحران فعلی، تأمین بودجه فوری و کافی برای ترمیم و بازسازی مدارس آسیب‌دیده ضروری است. دولت باید تخصیص بودجه به استان اصفهان را در اولویت قرار دهد و اطمینان حاصل کند که اعتبارات مورد نیاز به‌طور سریع و مؤثر عملیاتی می‌شود.

زارع معتقد است: همچین، برای پیشگیری از بروز بحران‌های مشابه در آینده، نیاز به برنامه‌ریزی بلندمدت و استراتژیک برای مدیریت منابع آب و مقابله با پدیده فرونشست وجود دارد. این برنامه‌ها باید شامل نظارت مستمر بر وضعیت منابع آب، اتخاذ سیاست‌های پایدار در مدیریت آب، و اجرای پروژه‌های حفاظتی برای کاهش اثرات منفی فرونشست باشد.

پدیده فرونشست زمین در استان اصفهان به‌ویژه بر روی مدارس این استان تأثیرات جدی و قابل توجهی داشته است. کمبود بودجه و وابستگی به خیرین و مولدسازی به‌عنوان چالش‌های اصلی در این زمینه شناخته می‌شود.

تأمین بودجه کافی، همکاری مؤثر با بخش خصوصی و خیرین، و برنامه‌ریزی بلندمدت برای مدیریت منابع آب می‌تواند به کاهش اثرات منفی فرونشست و حفاظت از زیرساخت‌های آموزشی کمک کند.

با اتخاذ این اقدامات، می‌توان به بهبود وضعیت مدارس آسیب‌دیده و جلوگیری از بروز مشکلات مشابه در آینده امیدوار بود.