یک تحلیلگر اقتصادی براین باور است: وقتی شما نرخ تورم و آمار رسمی را منتشر نمیکنید، مردم پیشبینی میکنند شاید وضعیت خیلی بدتر از آن چیزی است که شما سعی در کتمان کردن آن دارید. نه تنها به هدف خود نمیرسید بلکه میدانید انتظار تورمی بیشتر و بیشتر شکل گیرد و ناخواسته با تصمیم غلطی انتظارات مردم را به این سمت سوق میدهید که شاید خیلی شرایط بدتر است.
ایمان زنگنه تحلیلگر اقتصادی در گفت وگو با «تدبیر تازه» درباره بسته پیشنهادی وزیر اقتصاد در خصوص مهار تورم گفت: موضوع تورم قاعدتاً در شرح وظایف بانک مرکزی میگنجد. اگر قرار است قائل به این باشید که مسئله تورم در ایران مسئله پول پس در نتیجه نسخه، تجویز و علاج از طریق بانک مرکزی خواهد بود. این را باید روشن کنیم که چه کسی میخواهد درباره تورم تصمیمگیری کند کما اینکه وزیر صمت هم ابتدا که آمد و نمیدانست محدوده وظیفه و مسئولیت او چیست درباره کنترل نرخ ارز و کنترل تورم صحبتهایی میکرد. ابتدا باید توجه داشت درباره کنترل تورم باید دستگاهی که متولی و در شرح وظیفه آن است باید انجام دهدمثل بانک مرکزی باید این کار را انجام بدهد.
وی ادامه داد: وزارت صمت بیشتر باید عوامل ایجاد تورم را کنترل کند. همان که ایشان چکی که صادر میکند و بانک مرکزی ناچار که آن را پاس کند، اگر رفع شود کمک بزرگی به موضوع کنترل تورم است. به واسطه اینکه اعضای هیئت مدیره بانکها توسط وزیر اقتصاد تعیین میشوند. لذا این موضوع تلقی میشود که کنترل تورم نیز از طریق وزارت اقتصاد باید اعلام شود.
تحلیلگر اقتصادی تصریح کرد: مسیر کنترل تورم در کشور ما مشخص است. انضباط بودجهای که سازمان برنامه، وزارت اقتصاد میتوانستند طی این سالها بدون اینکه به دیگران بگویند انجام دهند چون در حوزه کنترل تورم کسری بودجهای که دولت دارد و عدم دسترسی به منابعی که محقق نمیشوند کمک میکند این شکاف بودجهای از طریق پولی در ادوار گذشته جبران شود. این در حوزه وزارت اقتصاد و سازمان برنامه است.
وی ادامه داد: قطعاً بانکها و بانک مرکزی میتوانند کمک کنند که تورم در یک محدوده خاصی کنترل و مهار شود. این تجربه کشورهای دیگر نیز است که سیاستهای پولی میتواند این کار را انجام دهد. اگر گزارهای مطرح کنیم شاید سیاستهای پولی در ایران بواسطهای اینکه تورم از یک رنجی بالاتر رفته عمل نکند که یک بخش است ولی اینکه سیاست پولی بانک مرکزی و نظام بانکی توان کنترل تورم را دارد یا خیر، بخش دیگرست. به نظر من، توان برای مهار تورم وجود دارد بشرط اینکه اراده و انگیزه باشد.
زنگنه اظهار کرد: وقتی از اصلاح نظام بانکی، اصلاح ساختار بودجهای و انضباط بودجهای دولت میگوییم این راحت نیست. دولت باید سرمایه اجتماعی قوی داشته باشد که آن را خرج این اصلاحات کند. کمتر دولتی زیر بار این تعهد میرود که چنین مسئلهای را بپذیرد. شاید ترجیح این است به هر شکلی تورم را به یک درجهای برساند تا دولت دیگری متکفل آن موضوع شود یعنی پذیرش و اعمال این موضوع قدری سخت است. شاید یک مسئله حاکمیتی باشد و تصمیم و اراده حاکمیتی را بطلبد.
وی در خصوص اینکه چرا مرکز آمار با تأخیر تورم را اعلام کرد گفت: در مقاطعی که آمار در راستای کارآمدی عملکرد آنهاست آمار را دقیق و بهموقع منتشر میکنند. این حربهای که با آمار رفتار میکنیم و باعث میشود اعتماد مردم نسبت به مراجع رسمی درج کننده این آمار قدری کمرنگ شود. این به همان خدشهدار شدن مراکز رسمی برمیگردد که منتشر کننده آمار رسمی هستند چون وقتی گزینشی در مقاطعی آمار را منتشر میکنید شاید در نگاه شما به عنوان مسئول، سیاستگذار و غیره نرخ تورم 50 درصد بد باشد که ترجیح شما این است که این تورم در این مقطع فعلی با یک نیت خیری منتشر نشود.
زنگنه تصریح کرد: وقتی شما نرخ تورم و آمار رسمی را منتشر نمیکنید، مردم پیشبینی میکنند شاید وضعیت خیلی بدتر از آن چیزی است که شما سعی در کتمان کردن آن دارید. نه تنها به هدف خود نمیرسید بلکه میدانید انتظار تورمی بیشتر و بیشتر شکل گیرد و ناخواسته با تصمیم غلطی انتظارات مردم را به این سمت سوق میدهید که شاید خیلی شرایط بدتر است در حالیکه اگر آن آمار به موقع و دقیق منتشر شود مردم تصمیم متناسب با اتفاق میگیرند.
وی ادامه داد: به نظر من، اگر اهتمام جدی وجود دارد که شعار سال در حوزه کنترل تورم محقق شود حتی در قسمت اول که رشد تولید است ما چارهای نداریم جز اینکه نسبت به مسئله کنترل تورم تصمیمات سخت و اساسی بگیریم. در حال حاضر در حوزه نظام بانکی فارغ از اینکه بانک دولتی یا خصوصی باشد، بحث این نیست که منابع بانک دولتی کجا مصرف میشود، کما اینکه درباره این هم میتوان در فرصتی به تفصیل صحبت کرد که چه تاثیرات مخربی روی ضریب جینی دارد و درآمد را در کشور به شکل ناعادلانه ایجاد میکند و طبقه جمعیتی توسط تسهیلات بانکی داریم که نابهینه توزیع میشود.
زنگنه در پایان خاطر نشان کرد: وقتی شفافیت در حوزه نظام بانکی نداشته باشد قطعاً تصمیمات خود را با درجهای از خطا خواهد گرفت. پس در گام نخست باید دارایی بانکها شفاف باشد چون خیلی از این داراییهایی که در نظام بانکی ما وجود دارد داراییهای خیلی ارزشمندی نیست باید به اینها رسیدگی شود و ببینید این داراییها واجد ارزش گذاری هستند یا خیر. کما اینکه درحساب دفتری بانکها آمده است.