زهرا ترابی- تحلیلگر اقتصادی براین باور است: در دنیا وام سرمایه در گردش نداریم و این اصطلاح ساختگی است. این وامی که به اسم سرمایه در گردش است مواد اولیه میخرند و انبار میکنند، گران میشود و میفروشند یا در بازارهای بورس و ارز و طلا ورود میکنند و سود بادآورده به جیب میزنند و باز نمیگردانند و میگویند تولیدکننده هستیم و به ما فشار میآیند.
عطا بهرامی تحلیلگر اقتصادی در گفت وگو با «تدبیر تازه»، درباه مهار تورم گفت گزارشی که درباره تورم فروردین ماه از سوی بانک مرکزی بیرون آمد نشان میدهد دولت در آن مسیر حرکت نمیکند و برنامه اصولی برای مهار تورم در دستور کار ندارد. در فروردین ماه 88 درصد منابع بانکی به تولید پرداخت شد. ریشه تورم همین است. ریشه تورم به بانک برمیگردد و این نوع وام دادن باعث تورم است.
وی ادامه داد: 88 درصد یا به تولید یا به سرمایه در گردش یا به توسعه واحدهای تولیدی بازمیگردد. توسعه ممکن است توجیح داشته باشد ولی سرمایه در گردش مطلقاً توجیح ندارد و خروجی این میشود که پولها به بانک بازنمیگردد و خلق پول بیمنطق در دایره باز نقدینگی ادامه مییابد. دولت نمیخواهد به این سیستم بانکداری فعلی که متاسفانه درست میدانند معترض نمیشود و آن را ادامه میدهد. ولی تورم را میخواهند مهار کنند.
بهرامی تصریح کرد: چطور میتوان تورم را مهار کرد؟ سراغ اصناف بروند و بگویند گران نکنید و به این طریق تورم را مهار کنند. این همخوانی ندارد. این بخش مربوط به بانکداری است که مهمترین ریشه تورم است. در بخش تورم دولت که باعث میشود آنجا خلق پول اشتباه اتفاق افتد. خلق پولی که به تولید واقعی منجر نمیشود. تولید واقعی این است که به مصرفکننده وام بدهید و از بازار خرید کند. کشورهای دیگر همین کار را میکنند.
این تحلیلگر اظهار کرد: دولت به جای اینکه پول انرژی را بگیرد تقریباً از این 110 میلیارد دلاری که انرژی توزیع میکند، 6-5 میلیارد دلار را میگیرد. پول نفت را تبدیل به ریال میکند. این هم شاخه دوم تورم است. این دو شاخه باید زده شود. هر کسی که تصمیمگیر است به این دو مورد کاری ندارند ولی هر روز یک بسته را نهایی میکنند. اینها اثرگذار نیست. متاسفانه یک بانکداری مخدوش درست کردیم که از دهه 50 درگیر تورم شدیم و فکر میکنیم مسیر درستی میرویم.
وی درباره برنامههای دولت پیرامون مهار تورم پاسخ داد: آن چه در بحثهای دولت وجود دارد این موارد را مؤثر در تورم نمیدانند و همواره سخنرانی میشود که نقدینگی باید به سمت تولید هدایت. هیچ بانک امریکایی وام به تولید نمیدهند چون برنمیگردد. تولید باید در بازار اولیه تأمین مالی شود، نه از محل وام بانکی! بانکهای دنیا همه وامهای خرد میدهند که خیال آنها راحت باشد که برمیگردد ولی در ایران برعکس است.
بهرامی ادامه داد: در دنیا وام سرمایه در گردش نداریم و این اصطلاح ساختگی است. این وامی که به اسم سرمایه در گردش است مواد اولیه میخرند و انبار میکنند، گران میشود و میفروشند یا در بازارهای بورس و ارز و طلا ورود میکنند و سود بادآورده به جیب میزنند و باز نمیگردانند و میگویند تولیدکننده هستیم و به ما فشار میآیند.
او افزود: به نظر من، دولت ریشه تورم را قبول ندارد و برداشت غلطی دارند. مشکل همچنان ادامه دارد حتی تورم ناشی از ارز را درست نکردند. وقتی نظام چند نرخی ارزی دارید بازار نوسانی است. بازار نوسانی میشود انتظار تورمی هم ایجاد میشود. ریشه تورم خراب و انتظارات تورمی هم بالاست. در نتیجه تورم 69 درصدی اخیر در تورم نقطهای میشود که در تورم سالانه خود را نشان میدهد. مولفههای تخریبگر بازار ارز و بازار پول را دولت پیاده میکند و بعد دنبال کاهش تورم که شدنی نیست.
وی در پایان خاطرنشان کرد: متاسفانه دولت در حوزه نظر کارشناسان کسی را هم قبول ندارد که راه درست چیست و چه برسد در حوزه عمل! در حوزه نظر راه درست را پیدا کنید در حوزه عمل بخشی را موفق و بخشی ناموفق هستید. اینها قبول ندارند داستان چیست. وقتی در حوزه نظر قبول ندارید راهکار چیست چطور میخواهند کار را درست کنند و در نتیجه در دو سالی که مانده هم نمیتوانند کاری کنند.