شیرو ستمدیده – نیمار، ستارۀ فوتبال برزیل، پس از دو سال بازی نکردن برای الهلال عربستان، اخیرا دوباره به سانتوس برزیل پیوسته است. او در سال 2023 عضو باشگاه الهلال شد ولی آسیب‌دیدگی به او اجازه نداد برای این تیم عربستانی بازی کند و وقتی هم که از کمند آسیب‌دیدگی رها شد، درگیر دورۀ ریکاوری بود و نهایتا هم گویا به این نتیجه رسید توپ زدن در لیگ فوتبال عربستان، باب طبعش نیست و به باشگاه اولیه‌ش، سانتوس، برگشت.
نیمار متولد 1992 است. او فوتبالش را از 7 سالگی در یک باشگاه نه چندان مهم برزیل آغاز کرد و از یازده سالگی به سانتوس پیوست. ستارۀ برزیلی از هفده سالگی به تیم بزرگسالان سانتوس ملحق شد و تا 21 سالگی (2013) 177 بار برای سانتوس بازی کرد و 107 گل برای تیم زد.
عملکرد درخشان او در سانتوس موجب شد که از 2013 بازیکن بارسلونا شود. او با بارسا قراردادی پنج‌ساله داشت ولی یکسال زودتر از پایان قراردادش این تیم را ترک کرد و راهی پاری‌سن‌ژرمن شد. نیمار در بارسا 123 بار به میدان رفت و 68 گل زد.
او در اوج دوران فوتبالش، یعنی در 25 سالگی، از بارسلون به پاریس رفت تا گران‌قیمت‌ترین بازیکن جهان شود. اگرچه نیمار در پاری‌سن‌ژرمن هم شش سال خوب را سپری کرد، ولی پاری‌سن‌ژرمن تیمی نبود که نیمار را در سطح اول فوتبال جهان نگه دارد. نیمار هم فاقد بزرگی لازم بود برای اینکه در پاری‌سن‌ژرمن همان کاری را انجام دهد که مارادونا در ناپولی انجام داده بود.
او بازیکن بسیار خوبی بود و قطعا یکی از تکنیکی‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال برزیل بوده. ولی بزرگی در فوتبال فقط در گرو برخورداری از توان بالا در دریبل‌زدن و گل‌زدن نیست. قدرت رهبری هم در متمایز شدن یک فوتبالیست دارد؛ چیزی که مارادونا و زیدان داشتند، ولی نیمار نداشت.
هم از این رو نیمار نه در پاری‌سن‌ژرمن توانست کار مهمی انجام دهد نه در تیم ملی برزیل. پاری‌سن‌ژرمن بدون نیمار هم غالبا قهرمان لیگ فرانسه می‌شد. در آن شش سال، نیمار و آن همه ستاره، نتوانستند پاری‌سن‌ژرمن را به مقام قهرمانی اروپا برسانند. حضور در فینال 2020، فرصتی طلایی برای نیمار و امباپه بود ولی این دو ستاره، که هر دو هم با پله مقایسه شده‌اند، قدر این بخت دیریاب را ندانستند و پاریسی‌ها قهرمانیِ چمپیونزلیگ را به مونیخی‌ها واگذار کردند.
در تیم ملی برزیل هم نیمار تا به حال در سه جام جهانی حضور داشته. عملکرد او در جام 2014 خوب بود ولی در مسابقۀ یک‌چهارم نهایی آسیب دید و در بازی حساس مقابل آلمان حضور نداشت و آن افتضاح برای فوتبال برزیل رقم خورد. البته بعید بود که نیمار هم در صورت حضور در میدان آن مسابقه، بتواند کار بزرگی برای برزیل انجام دهد.
در جام‌های جهانی 2018 و 2022 هم نیمار در تیم ملی برزیل یکی بود در کنار دیگران. یعنی مثل همیشه خوب بود ولی نتوانست کاری ویژه و به یاد ماندنی برای تیم ملی برزیل انجام دهد. نتوانست در تیم بزرگی کند و برزیل را به قهرمانی یا دست کم به فینال جام جهانی برساند.
نیمار در کنار مسی و سوارز در بارسلونا، یکی از بهترین مثلث‌های تاریخ فوتبال را تشکیل داده بود ولی او برای اینکه پربهاترین فوتبالیست تاریخ شود، فرصت طلایی تداوم بخشیدن به آن مثلث تاریخی را قدر ندانست و به پاریس رفت. اما زود از تصمیمش پشیمان شد و تلاش کرد به بارسلونا بازگردد ولی موفق نشد.
او می‌توانست به راحتی تا سی سالگی در بارسلونا بازی کند و در این صورت آن مثلث طلایی حداقل سه یا چهار سال دیگر نیز پابرجا بود. مثلث طلایی آث میلان با محوریت گولیت، فان‌باستن و ریکارد، تا وقتی که فان‌باستن آسیب ندیده بود و مجبور به وداع با فوتبال نشد، برقرار بود. برای این سه هلندی، درخشش در کنار هم، در بهترین تیم دنیا در آن سال‌ها، مهم‌تر از پول بود. وقتی هم فان‌باستن در 1993 فوتبال را کنار گذاشت، ریکارد به آژاکس برگشت و گولیت هم به سمپدوریا رفت.
اما نیمار با ترک زودهنگام بارسلونا، نشان داد قدر آن موقعیت تاریخی را نمی‌داند. مسی و نیمار و سوارز در فصل 2015-2014 سه‌گانه (لیگ قهرمانان، لالیگا، جام حذفی) را بردند و در فصل 2016-2015 مجموعا 90 گل فقط در لالیگا به ثمر رساندند.
شاید نیمار می‌خواست با حضور در پاری‌سن‌ژرمن “ستارۀ اول” تیم باشد. در بارسلونا، مسی ستارۀ اول بود. وقتی که نیمار به پاریس رفت، او یکی از غول‌های فوتبال دنیا و البته گران‌بهاترین بازیکن تاریخ فوتبال بود. در فصل 2018-2017 امباپه به عنوان بازیکن قرضی از موناکو به پاری‌ژرمن آمده بود. همه چیز گواه آن بود که نیمار ستارۀ اول پاریس خواهد بود.
اما از بخت بد نیمار، امباپه در سال 2018 در سن 19 سالگی، ناگهان شکوفا شد و تیم ملی فرانسه را قهرمان جام جهانی کرد و پلۀ جهان فوتبال نام گرفت. بنابراین عجیب نبود که پس از جام جهانی 2018، امباپه ستارۀ اول پاری‌سن‌ژرمن شود. خلاصه در پاریس نیمار همچنان خوب بود ولی در جایگاه مد نظرش قرار نگرفت.
او الان 32 ساله است و جام جهانی 2026 تنها فرصت بزرگی است که در پیش رو دارد برای اینکه کاری کند کارستان. نیمار مثل آرین روبن و فرانک ریبری و اینیستا و چند ستارۀ دیگر، جزو بازیکنان بدشانسی است که در عصر رقابت مسی-رونالدو برجسته شدند. برجستگان این عصر، هر چقدر هم خوب، دستشان به توپ طلا نمی‌رسید. این قاعده شامل نیمار هم شد. شاید اگر او در بارسا باقی می‌ماند، بالاخره یکبار موفق به کسب توپ طلا می‌شد. ولی نیمار به لحاظ کیفی، به قول بوفون، بازیکنی بود که می‌توانست چند توپ طلا بگیرد.
بسیاری از برندگان توپ طلا در تاریخ این جایزه، در حد نیمار نبودند. مثلا آلن سیمونسون دانمارکی در 1977. یا کوین کیگان انگلیسی که دو بار برندۀ توپ طلا شد (1978 و 1979). یا اولیگ بلوخین در 1975. یا ایگور بلانوف در 1986. یا حتی پاول ندود در 2003. و اگر جسارت نباشد، کارل هاینس رومنیگه در سال‌های 1980 و 1981.
اما سر نیمار علیرغم اینکه تکنیکی‌تر و بهتر از همۀ این بزرگان بود، بی‌کلاه ماند. او توپ طلا را نبرد، در پاری‌سن‌ژرمن نتوانست لیگ قهرمانان را ببرد و ثابت کند که قدرت تاریخ‌سازی دارد، جام جهانی را هم تا کنون نبرده است. حتی در برزیل (2014).
او یکسال و چهار ماه دیگر باید در جام جهانی 2026 به میدان برود. در سن 34 سالگی. بازگشت او به برزیل و بازی کردن در تیم سانتوس، که معدن فوتبال ناب است، تصمیم درستی بود که نیمار گرفته. ماندن در لیگ گلخانه‌ای عربستان، کیفیت از دست رفتۀ نیمار را احیاء نمی‌کرد.
حتی اگر دست نیمار جونیور باز هم از جام جهانی کوتاه بماند، فوتبال بازی کردن در سانتوس و الهلال یکی نیست. ستاره‌ای مثل نیمار، در سانتوس فوتبال را برای فوتبال ولی در الهلال فوتبال را برای پول بازی می‌کند. نیمار قطعا به پول نیاز ندارد. او به افتخاری بزرگ یا دست کم به اصالت نیاز دارد.
نیمار در دو سال گذشته 3 بار برای الهلال به میدان رفت و تنها به نساجی ایران گل زد. بازگشت به باشگاه افسانه‌ای سانتوس، جایی که زادگاه فوتبالیستی به نام پله بوده، هر طور که حساب کنیم، به سود نیمار است. ماندن در الهلال معنایی جز تباهی فوتبال نیمار نداشت.
