محمد سرابی
همشهری آنلاین
در طول نزدیک یک دهه چاپ کارتهای ملی هوشمند، روند صدور کارت دائما از تعداد درخواستها عقب مانده است و همیشه جمعی از ایرانیان در انتظار دریافت کارت ملی خود هستند یک هفته قبل کارگروه ثبتاحوال کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی حذف تراشه از کارتهای ملی و جایگزین شدن بارکد روی کارت ها که قرار هم نیست دیگر از جنس پی وی سی مرغوب باشند را تصویب کرد، شاید با این کار سرعت چاپ کارتهای جدید بیشتر شود.
در اینجا نگاهی میکنیم به اتفاقاتی که از ابتدای صدور کارت ملی رخداده است.
۱۳۷۳
سازمان ثبت احوال اعلام کرد برای تمام افراد بالای ۱۵ سال کارت شناسایی با کد ملی صادر میشود. هنوز کارت ملی تعریف دقیقی نداشت و مدت زیادی از تعویض شناسنامههای قبل از انقلاب نمیگذشت. قوانین مربوط به صدور کارت ملی هم به تصویب نرسیده بود.
۱۳۸۷
اولین کارت ملی چاپ شد.
بر اساس پیشنهاد وزارت کشور و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و همینطور سازمانهای برنامه و بودجه و امور استخدامی کشور، هیات وزیران آئین نامه اجرایی قانون الزام و اختصاص شماره ملی و کدپستی را تصویب کرد. ابتدا برگههای کاغذی موقت چاپ شدند که فقط برای اطلاع رسانی درباره شماره ملی بودند. بعدا این برگهها با کارتهای مقوایی نازک و عکسدار که روکش پلاستیکی طرحدار داشتند، جایگزین شدند.
۱۳۹۱
طرح تعویض کارت ملیهای مقوایی پرسی با کارت ملی هوشمند شروع شد. بنا به گفته محمد ناظمی اردکانی، رئیس وقت سازمان ثبت احوال کشور از سال ۹۱ و در مدت ۵ سال، همه ایرانیان صاحب کارت هوشمند ملی میشدند. قرار بود کارت هوشمند ملی علاوه بر اطلاعات هویتی افراد، اطلاعاتی نظیر امضای الکترونیکی افراد، پرونده نظام سلامت و پول خرد الکترونیکی را هم میتواند دربرگیرد. درعمل صدور کارتهای هوشمند ملی به صورت فراگیر از سال ۱۳۹۳ آغاز و تاریخ اعتبار آن ۷ سال در نظر گرفته شد.
۱۳۹۶
اعتبار اولین کارتهای ملی مقوایی که تا سال ۸۹ همچنان چاپ میشدند به پایان رسید. کارتهای هوشمند که از سال ۹۰ به بعد چاپ شده بود همچنان اعتبار داشت. هزینه دریافت کارت هوشمند ۳۱ هزار تومان بود و ثبت احوال اعلام کرد که کارتها بین ۱۵ روز تا یک ماه پس از درخواست صادر میشوند. تا این سال ۲۴ میلیون کارت هوشمند چاپ شده بود اما از همینجا، تحریمها باعث کمبود مواد اولیه و تجهیزات تولید کارت شد.
۱۳۹۸
برای ۵۴ میلیون و ۱۵۰ هزار نفری که برای دریافت کارت ملی هوشمند ثبت نام کرده بودند، ۴۶ میلیون کارت ملی هوشمند صادر شد و چاپ حدود ۹ میلیون کارت به دلیل نبود تراشه عقب افتاد. سیفالله ابوترابی، سخنگوی سازمان ثبتاحوال در اینباره گفت که اگر بدنه کارت ملی تامین شود تا پایان کارتهای عقب مانده هم صادر میشود. او همچنین گفت در دنیا فقط ۴ کشور تراشه مخصوص کارت ملی را تولید میکنند و دلیل آن مقرون به صرفه نبودن تولید است.
۱۴۰۰
مواد اولیه کارت هوشمند که پلی کربنات هست، همچنان وارداتی است و تراشه هم در کشور تولید نمیشود. سخنگوی ثبت احوال گفت: تولید انبوه کارتها را از اواخر دی ماه سال ۱۴۰۰ شروع کردیم و با استفاده از توان داخلی تا سال ۱۴۰۱ بیش از ۷ میلیون کارت ملی هوشمند صادر میشود. تا حالا بیش از ۶۲ میلیون نفر ثبت نام کردهاند و حدود ۵۱ میلیون کارت صادر شده است.
تاریخ اعتبار کارتهای هوشمند ملی که تا پایان ۱۴۰۳ بود تا پایان سال ۱۴۰۵ تمدید شد.
۱۴۰۱
مرداد ماه احمد وحیدی وزیر کشور گفت: در آغاز دولت سیزدهم حدود ۱۰ میلیون نفر کارت ملی خود را دریافت نکرده بودند که با تامین اعتبار ۵ میلیون کارت ملی صادر شد و مابقی هم تا دو ماه آینده صادر میشود.
در دی ماه حسین زینالصالحین، رییس سازمان ثبت احوال استان تهران اعلام کرد بومیسازی کارت انجام شد و ظرفیتی ایجاد شده است که هم معوقهها و هم درخواستهای جدید چاپ شوند.
۱۴۰۴
در مردادماه ۶ میلیون نفر در صف دریافت کارت ملی هستند و مشکل کمبود پلاستیک و تراشه همچنان مانع تولید متناسب است. هاشم کارگر رییس سازمان ثبت احوال کشور گفت: با توجه به سرویسهایی که ایجاد کردیم در وزارت کشور به این نتیجه رسیدهایم که نبودن تراشه، آسیب و نگرانی زیادی ندارد. بدنه کارت ملی به جای اینکه از پلی کربنات باشد، از پیویسی تهیه خواهد شد که نیاز به واردات از خارج از کشور نداشته باشد.
